Khi giao dịch mua bán cổ phiếu, trái phiếu, chứng chỉ quỹ…nhà đầu tư sẽ gặp rất nhiều loại Thuế và Phí giao dịch chứng khoán. Ví dụ như thuế thu nhập, phí lưu ký chứng khoán, phí mua, phí bán…..Đây là những khoản chi phí nhà đầu tư bắt buộc phải nắm được vì nó trực tiếp ảnh hướng đến kết quả đầu tư của bạn.
Những loại Thuế và Phí khi giao dịch chứng khoán nhà đầu tư cá nhân cần quan tâm đó là:
- Phí giao dịch khi MUA – BÁN cổ phiếu
- Thuế thu nhập khi BÁN cổ phiếu
- Phí lưu ký chứng khoán
- Thuế thu nhập khi được nhận cổ tức.
1. Phí giao dịch khi mua bán cổ phiếu:
KHÁI NIỆM: Khi thực hiện các giao dịch MUA hoặc BÁN cổ phiếu thành công, nhà đầu tư phải trả một loại phí gọi là Phí Giao Dịch. Phí này do công ty chứng khoán thu trên cơ sở % Giá trị giao dịch của nhà đầu tư trong ngày. Nhà đầu tư sẽ phải trả Phí Giao Dịch ở cả 2 chiều MUA và chiều BÁN. Trên thực tế, Phí Giao Dịch chiếm tỷ trọng lớn nhất trong tất cả các loại Phí và Thuế của nhà đầu tư. Chúng ta hãy cùng xem ví dụ dưới đây để hiểu rõ hơn về cách tính Phí Giao Dịch nhé.
VÍ DỤ: Trong ngày 14/07/2020, bạn đặt MUA thành công 1000 cổ phiếu Thế Giới Di Động (MWG) với giá 83.000 VND/cổ phiếu. Như vậy, tổng giá trị giao dịch trong ngày của bạn là: 1000*83.000 = 83.000.000 VND. Giả sử mức phí tại công ty chứng khoán bạn đang giao dịch là 0.2% thì Phí giao dịch chứng khoán bạn phải trả cho lệnh MUA 1000 cổ phiếu MWG là: 83.000.000*0.2% = 166.000 VND. Tổng cộng, bạn sẽ mất 83.000.000 + 166.000 = 83.166.000 VND cho giao dịch trên. Tiếp theo, 1 tuần sau khi bạn mua cổ phiếu MWG, giá cổ phiếu tăng lên 100.000 VND/cổ phiếu, bạn quyết định bán hết 1000 cổ phiếu đi để hiện thực hóa lợi nhuận. Khi bạn BÁN thành công 1000 cổ phiếu MWG với giá 100.000 VND, tổng giá trị giao dịch trong ngày của bạn là 1000*100.000 = 100.000.000 VND. Với giao dịch BÁN, bạn cũng sẽ mất một khoản Phí Giao Dịch = 100.000.000*0.2% = 200.000 VND.
MỨC PHÍ: mỗi công ty chứng khoán sẽ có quy định về mức phí giao dịch khác nhau. Tuy nhiên, quy định chung là các công ty chứng khoán không được phép thu mức phí vượt quá 0.5% giá trị một lần giao dịch và không có quy định tối thiểu. Thực tế vào thời điểm hiện tại, mức phí của các công ty chứng khoán trên thị trường Việt Nam dao động trong khoảng 0.1% -> 0.35%. Hiện tại thì TCBS là công ty đứng đầu trong việc giảm phí giao dịch cho nhà đầu tư.
Thông tin chi tiết về công ty chứng khoán Techcombank (TCBS) TẠI ĐÂY.
2. Thuế thu nhận bán cổ phiếu:
Theo quy định hiện tại, khi chuyển nhượng cổ phiếu, nhà đầu tư sẽ phải trả một phần thuế thu nhập là 0.1% giá trị BÁN cổ phiếu. Nói như vậy để hiểu rằng Thuế thu nhập này chỉ đánh lên người BÁN cổ phiếu, còn người MUA sẽ không phải chịu. Chúng ta sẽ cũng tiếp tục với ví dụ BÁN cổ phiếu MWG của công ty Thế Giới Di Động để hiểu cách tính Thuế thu nhập nhé.
VÍ DỤ: Như trong phần 1, khi bán 1000 cổ phiếu MWG giá 100.000 VND/cổ phiếu thì tổng giá trị giao dịch là 100.000.000 VND. Với giao dịch này, nhà đầu tư sẽ mất 0.2% tiền phí giao dịch chứng khoán, tương đương 200.000 VND. Ngoài ra, nhà đầu tư sẽ mất thêm phần THUẾ BÁN là: 100.000.000*0.1% = 100.000 VND. Như vậy, tổng cộng khi bán 1000 cổ phiếu MWG với giá 100.000 VND, nhà đầu tư sẽ mất 200.000 phí giao dịch + 100.000 Thuế bán = 300.000 VND. Con số cuối cùng nhà đầu tư thu về là 100.000.000 – 300.000 = 99.700.000 VND.
3. Phí lưu ký chứng khoán:
KHÁI NIỆM: Trước hết chúng ta cần làm rõ từ “Lưu Ký” ở đây là gì. “Lưu” nghĩa là Lưu giữ và “Ký” nghĩa là Ký gửi. “Lưu ký” ở đây được hiểu là Lưu giữ và Ký gửi Chứng khoán. Về cơ bản, khi bạn mua và sở hữu cổ phiếu, phải có một tổ chức đứng ra bảo đảm Lưu giữ Ký gửi số cổ phiếu đó và chứng nhận bạn đang sở hữu một số lượng cổ phần ở Doanh nghiệp nào đó. Ở Việt Nam, tổ chức đảm nhiệm công việc này là Nhà nước và Đại diện là Trung tâm Lưu ký Chứng khoán Việt Nam.
Như vậy, khi bạn mua cổ phiếu, bên cạnh phí giao dịch chứng khoán, Trung tâm Lưu ký Chứng khoán Việt Nam sẽ thu của bạn một lượng phí gọi là phí “Lưu ký”. Theo quy định hiện nay, phí lưu ký chứng khoán là rất nhỏ, chỉ 0.3 VND đồng/cổ phiếu/ tháng.
VÍ DỤ: Trong ví dụ trên, giả sử bạn MUA và nắm giữ 1000 cổ phiếu MWG từ ngày 01/07/2020 đến hết ngày 31/07/2020 thì bạn sẽ phải trả thêm một khoản Phí Lưu Ký chứng khoán cho Trung tâm Lưu ký Chứng khoán Việt Nam là: 0.3*1000 = 300 VND.
4. Thuế thu nhập khi nhận cổ tức:
4.1 Khi nhận cổ tức bằng tiền mặt:
Trong quá trình đầu tư cổ phiếu, bạn sẽ gặp khái niệm cổ tức bằng tiền mặt. Hiểu một cách đơn giản, sau một năm hoạt động kinh doanh có lãi, Doanh nghiệp sẽ chia một phần hoặc toàn bộ lãi đó cho cổ đông sở hữu cổ phiếu của Doanh nghiệp. Phần lãi đó được gọi là cổ tức. Cố tức bằng tiền được coi như một nguồn thu nhập của nhà đầu tư nên nhà đầu tư sẽ phải trả thuế cho nguồn thu nhập đó. Theo quy định thì nhà đầu tư sẽ bị đánh thuế 5% trên giá trị cổ tức bằng tiền. Mời các bạn cùng đến với ví dụ sau đây:
VÍ DỤ: Trên hình là thông báo trả cổ tức bằng tiền mặt của cổ phiếu NTC với tỷ lệ thực hiện 50%, tương ứng với 5.000 VND/cổ phiếu. Giả sử bạn đang sở hữu 1000 cổ phiếu NTC, thì tổng số tiền cổ tức bạn được nhận là: 1.000*5.000 = 5.000.000 VND. Theo quy định, Ủy ban chứng khoán sẽ thu Thuế thu nhập cho phần cổ tức tiền là: 5.000.000 * 5% = 250.000 VND. Như vậy, thực tế số tiền bạn nhận được là 5.000.000 – 250.000 = 4.750.000 VND. Số tiền 4.750.000 VND sẽ được chuyển thẳng vào tài khoản của bạn và bạn không phải làm gì thêm.
4.2 Khi nhận cổ tức bằng cổ phiếu:
Theo quy định tại Nghị định 126/2020/NĐ-CP hướng dẫn thi hành Luật Quản lý thuế, có hiệu lực thi hành từ ngày 5/12/2020, nhà đầu tư bán chứng khoán được chia thưởng, được trả cổ tức sẽ bị khấu trừ 5% thuế thu nhập cá nhân.
Thuế này được tính tại lúc bán cổ phiếu thưởng đó và giá tính thuế được tính như sau:
1. Nếu khi bán giá cổ phiếu trên 10.000 VND thì giá tính thuế sẽ là 10.000 VND.
2. Nếu khi bán giá cổ phiếu dưới 10.000 VND thì sẽ lấy giá bán tính thuế.
Trên đây là các loại Thuế và Phí giao dịch chứng khoán nhà đầu tư cá nhân chắc chắn sẽ gặp phải khi đầu tư chứng khoán. Hy vọng bài viết này đã cung cấp cho bạn những thông tin hữu ích để khi tham gia giao dịch, bạn sẽ biết bạn đang phải chịu những loại Thuế và Phí gì. Nếu có bất kỳ đóng góp hoặc câu hỏi gì liên quan đến Thuế và Phí trong chứng khoán, các anh chị hãy liên lạc theo thông tin bên dưới trang web này hoặc tham gia vào fanpage facebook để được giải đáp nhé.